Doen we het goed(e)?

Het Zorginstituut Nederland publiceert van tijd tot tijd rapporten die een kader vormen voor de toetsing van de kwaliteit van zorg die in Nederland geleverd wordt. In 2019 was het meest recente Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg in het register opgenomen en dat bleek vatbaar voor verbetering. Onlangs is een nieuwe richtlijn opgesteld, die bewust de naam ‘kompas’ heeft meegekregen en veel globaler is opgesteld dan eerdere kaders.  De volledige titel luidt ‘Generiek kompas Samen werken aan kwaliteit van bestaan. Thuis, in de wijk en in het verpleeghuis’.

Het rapport is opgesteld in een samenwerking tussen vele betrokken veldpartijen, waaronder het NIP. Het doel is richting te geven aan de kwaliteit van de zorg en ondersteuning voor alle mensen met een ‘brede ondersteuningsvraag’, lang- of kortdurend. Er zijn dus geen aparte kwaliteitscriteria voor wijkverpleging, maatschappelijke ondersteuning of zorg in verpleeghuizen en dat is een hele verbetering. Dat betekent ook dat vooral op hoofdlijnen gekeken wordt, op mens- en zorgvisie, zou je kunnen zeggen. Centraal staat het streven naar ‘kwaliteit van bestaan’. Uit het rapport: Onderdeel daarvan is waardig leven, waardig oud worden en uiteindelijk waardig sterven. Om ook in de toekomst de kwaliteit van bestaan voor iedereen optimaal te houden, zijn de woorden ‘zelf’ en ‘samen’ belangrijk. Kwaliteit van bestaan geven we samen vorm. Hierin heeft de samenleving als geheel een eigen verantwoordelijkheid: de (ouder wordende) mens, diens familie, buren, vrienden en kennissen, de professional en de omgeving waar iemand woont. We streven naar een samenleving waar ruimte is om ook op latere leeftijd mee te blijven doen. Als het - met hulp van mantelzorgers, naasten, het sociale netwerk of technologie – voor korte of langere tijd niet meer gaat, is zorg beschikbaar.

De kwaliteit van de zorg- en dienstverlening wordt getoetst aan vier pijlers:

• Iemand respecteren voor wie hij is: De inhoud hiervan komt goed overeen met wat wij verstaan onder Persoonsgerichte zorg, waarin wensen en behoeften centraal staan en altijd de mens achter de vraag gezien blijft worden.
• Open gesprek: Kennen we als ‘Dialooggestuurde zorg’ en komt tot stand als professionals goede gespreksvaardigheden kunnen inzetten.
• De kracht van samen: Betekent systeemgericht werken, met vrienden en familie van cliënten samen, vanuit gelijkwaardigheid en zo netwerken vormen van families, vrijwilligers en professionals die elkaar ondersteunen en versterken.
• Ruimte voor professionele samenwerking; betekent eraan werken om je vakkundigheid op peil te houden door te blijven leren en ontwikkelen.

Gelukkig komen de vastgestelde kwaliteitsrichtingen in dit kompas mooi overeen met de werkwijze van psychologen in de ouderenzorg. Naast het persoonsgerichte werk voor individuele cliënten, waarin samen exploreren en kortdurend interveniëren centraal staan, zetten we ook in op goede samenwerking met zorgteams, andere disciplines en families. En blijven leren, ontwikkelen en reflecteren is natuurlijk waar we met elkaar, onder meer via de PgD, naar blijven streven.

Het is goed om eens kennis te nemen van de inhoud van dit Kompas, die compact en overzichtelijk is. Zorgorganisaties zijn er aan gehouden expliciet te maken dat ze de pijlers van het kompas vorm geven in de dagelijkse praktijk. Een sterke vakgroep psychologie kan zeker helpend zijn aan het vormgeven van deze uitgangspunten. De complete tekst vind je hier.