Bon bini na Boneiru
oftewel ‘Welkom op Bonaire’! Lees hier de eerste ervaringen van een ouderenpsycholoog op Bonaire.
We zijn er! Dushi Bonaire ligt met zijn 288 vierkanten km vlak voor de kust van Venezuela. Ter vergelijking: Bonaire is net iets groter dan Texel. Het is een prachtig eiland met beeldschone stranden, een zeer (kleur)rijke onderwaterwereld en vriendelijke mensen. Er wonen zo’n 24.000 mensen en er wordt voornamelijk Papiaments, Nederlands, Spaans en Engels gesproken.
Op 30 december landden we op Flamingo Airport, klaar voor het avontuur. De warmte in. Het is hier eigenlijk altijd rond de 30 graden. Een bijzondere gewaarwording om overal kerstverlichting te zien hangen. Het nieuwe jaar is hier op Bonaire met veel vuurwerk ingeluid. Al dit vuurwerk betekende voor ons een knallende start van ons leven op Bonaire.
Na een week van acclimatiseren en bijkomen van de intense laatste dagen in Nederland, ben ik op maandag 8 januari gestart als medisch GZ-psycholoog / ouderenpsycholoog. En dat betekent nieuwe indrukken, kennismaken en vooral veel luisteren.
Ik voel me erg welkom, de mensen zijn gastvrij, open, bereid om dingen uit te leggen. Werkinhoudelijk is het interessant: er liggen genoeg uitdagingen. Binnen de ouderenzorg is er nog niet eerder een psycholoog werkzaam geweest, dus er ligt veel onontgonnen gebied. Ik heb zin om met van alles aan de slag te gaan.
De Cyclus van verbindend begeleiden vind ik erg van toepassing bij de starten op een nieuwe werkplek. Kijken wat je kan doen door te verbinden, door toevoegen, maar wat mij betreft vooral door te begrijpen. Proberen te begrijpen hoe het werkt in een ander land, in een andere cultuur. Hoe lopen de lijnen? Welke bestaande structureren er zijn? Welke behoeftes liggen er op het vak van de psychologie? Maar ook: welke (voor)oordelen zijn over psychologie? Welke taboes zijn er? Zo kwam ik er bijvoorbeeld al achter dat door sommigen dementie wordt gezien als hekserij, en niet als een ziekte. Of het wordt gezien als een straf van God, omdat je iets misdaan hebt. Goed om te weten als je bijvoorbeeld psycho-educatie wil geven over dementie.
Ik viel met m’n neus in de boter qua leren begrijpen hoe het in Caribisch Nederland werkt: op 20 en 21 januari was er een symposium ‘Samen naar een dementievriendelijk Bonaire’. Georganiseerd door Fundashon Alzheimer Bonaire, in samenwerking met Alzheimer Nederland met een geweldig programma en zeer interessante sprekers.
Zo heeft mijn collega casemanager dementie iets verteld over de dementiezorg op Bonaire, ondersteund door filmpjes waarin mantelzorgers aan het woord komen. En de hoogleraren Debby Gerritsen en Marjolein de Vugt hebben ons meegenomen in het welbevinden ondersteunen bij dementie en interventies voor mantelzorgers. Erg inspirerend.
De interventie SABA (‘Samen in Actie Bij Apathie’, zie www.ukonnetwerk.nl voor meer informatie) zorgde voor gelach in de zaal; Saba is een van de bovenwindse eilanden waarvan er ook deelnemers in de zaal zaten. Na afloop heb ik al van meerdere professionals gehoord dat ze het kennismateriaal van SABA m.b.t. apathie onderbreken gedownload hebben om ermee aan de slag te gaan.
Daarnaast werden er door de andere eilanden, de BES- (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) en CAS- (Curacao, Aruba en Sint Maarten) eilanden ervaringen op het gebied van de ouderenzorg gedeeld en is er een start gemaakt voor verdere uitwisseling en samenwerking. Voor mij direct een mooie kijk in de keuken: er wordt op alle eilanden door de professionals met veel passie gewerkt aan het verbeteren van de ouderenzorg. Er is veel te bouwen, wat gepaard gaat met de nodige frustratie, maar tegelijkertijd blijven de professionals zoeken naar mogelijkheden om hun werk te kunnen doen.
Prachtig ook om te zien dat het symposium werd geopend met het volkslied van Bonaire. Alle leden van Fundashon Alzheimer Bonaire zagen er geweldig uit in hun speciaal gemaakte uniform. Bij de koffie lagen pastechi’s. Dat is de lokale specialiteit. In dit geval was er een kaas-pastechi. Dat is een soort hele grote gefrituurde kaasstengel. De lunch bestond uit een uitgebreide warme maaltijd waar de tijd voor genomen werd. Het was super verzorgd.
De eerste maand is voorbij gevlogen en dit alles smaakt naar meer!
Tot snel weer, te awero. Hartelijke groeten, Marije
op: 7 februari 2024