Gemixt wonen in het verpleeghuis?

Haar vraag is als volgt:

'Ons verpleeghuis is nog ingericht met somatische en PG huizen, al dan niet in hetzelfde pand. Nu vragen we ons af, met het open deur beleid en misschien ook wel het generiek kompas in gedachten, in hoeverre je dit nog zo moet scheiden in een huis.

We vragen ons af of er instellingen zijn die ervaring hebben met een soort "meng" afdeling of huis, waar mensen met een dementie en mensen met een somatische indicatie samen wonen? Wat is jullie ervaring? Ik hoor het graag!'

De keuze om mensen op basis van bepaalde kenmerken al dan niet bij elkaar te laten wonen, wordt ook wel differentiatie genoemd. De afgelopen jaren lijken we in Nederland vooral naar meer differentiatie te bewegen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van de LVHC doelgroepen waarbij er gekeken wordt naar de soort aandoening. Of de sociotherapeutische leefmilieus waarbij er gekeken wordt welke behoeften en wensen een cliënt heeft voor het leven in een groep. Ook wordt er gedifferentieerd op zorgzwaarte want met een ZZP 4 of lager, wordt je niet meer opgenomen in een verpleeghuis. Dat maakt het des te leuker dat er een vraag is die uitgaat van minder differentiatie.

De discussie over wel of niet differentiëren blijkt niet nieuw te zijn. Denkbeeld, wat toch een beetje het historisch geheugen van de verpleeghuiszorg is, heeft hier in 1991 al een artikel over gepubliceerd geschreven door Pieter van der Kam. Hierin wordt stilgestaan bij het differentiëren op basis van zorgzwaarte en op basis van leefstijl binnen de PG. Differentiatie op basis van behandeldoelen op de dagbehandeling wordt ook nog kort genoemd. Er worden argumenten voor en tegen differentiëren op basis van zorgbehoefte beschreven en Pieter deelt zijn overpeinzingen over differentieren. In een tweede artikel in hetzelfde nummer, breekt Ronald Geelen een lans voor het differentiëren op basis van gedrag, omgangsbehoeften, restmogelijkheden en potentiële mogelijkheden wat hij samenvat als differentiëren op basis van zorginrichting. Dit lijkt een voorloper van de huidige sociotherapeutische leefmilieus te zijn.  

In een kader bij het artikel van Pieter staat: ‘Anders dan in de meeste andere landen kennen we in Nederland afzonderlijke verpleeghuizen voor somatische en psychogeriatrisch patiënten. In zogenaamde gecombineerde verpleeghuizen zijn er speciale afdelingen voor psychogeriatrische patiënten. Maar bij deze tweedeling somatiek/ psychogeriatrie blijft het niet. Binnen de pg vindt doorgaans ook weer differentiatie plaats. Deze differentatie is onophoudelijk een onderwerp van discussie. Meestal is het niet zozeer de vraag of er gedifferentieerd moet worden. De vraag is vooral: op welke manier?'  

De keuze voor differentiëren tussen somatiek en PG lijkt hierin vanzelfsprekend en niet ter discussie te staan. Terwijl dit in andere landen blijkbaar helemaal niet zo vanzelfsprekend is. In een in 2013 verschenen artikel in Denkbeeld wordt een initiatief bij onze zuiderburen beschreven waarin er bewust voor gekozen is om niet te differentiëren op zorg zwaarte én op aandoening. De keuze is gemaakt op basis van de inclusiegedachte: ‘dat iedereen automatisch en integraal deel uitmaakt van de samenleving en daarin een gelijkwaardige plaats heeft.’ Wat betekent dat mensen die ouder of ziek zijn en/of dementie hebben niet apart mogen worden behandeld. Mensen met en zonder dementie en met een verschillende zorgzwaarte wonen er door elkaar. In het artikel worden de ervaren voordelen van het werken vanuit deze visie beschreven.

Een boeiend en immer actueel thema stipt collega Daniëlle hier dus aan. We nodigen jullie dan ook van harte uit om hierover mee te denken op ons forum.

Het artikel over de zorginstelling in België uit 2013, kun je hier vinden. Het artikel uit 1991 is niet digitaal beschikbaar. Mocht je dit willen lezen, stuur even een mailtje (marieke.sikkes@pgdexpertise.nl).